powrót
ŁAGODNY LUB CIĘŻKI PRZEBIEG ALERGII WYMAGA ODPOWIEDNIEGO POSTĘPOWANIA JUŻ OD SAMEGO POCZĄTKU
Właściwa diagnostyka ABMK jest kluczowa, by jak najwcześniej rozpoznać występującą u niemowlęcia lub dziecka postać alergii i włączyć odpowiednie postępowanie.
Opracowane przez ekspertów algorytmy postępowania u dziecka z ABMK uwzględniają postać alergii oraz rodzaj mieszanki mlekozastępczej.
Proponowany, uproszczony schemat postępowania w zależności od postaci ABMK u niemowląt niekarmionych piersią, z wykorzystaniem produktów Nutricia
WYSTĘPUJĄCE OBJAWY ABMK wywiad i badanie przedmiotowe
WYSTĘPUJĄCE OBJAWY ABMK wywiad i badanie przedmiotowe
Przykładowe objawy
łagodne i umiarkowane1
Objawy z przewodu pokarmowego
- Częste regurgitacje, wymioty
- Biegunka, zaparcia (obecność lub brak zmian skórnych wokół odbytu)
- Krew w stolcu
- Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Objawy skórne
- AZS
- Obrzęki warg lub powiek
- Pokrzywka niezwiązana z infekcją, lekami itp.
Objawy z układu oddechowego (niezwiązanE z infekcją)
- Katar, kaszel
Ogólne
- Długotrwały niepokój lub kolka brzuszna
POSTAĆ ŁAGODNA I UMIARKOWANA
Zastosowanie hydrolizatu znacznego stopnia przez 2-4 tygodnie
Objawy ustąpiły
Potwierdzenie ABMK o przebiegu łagodnym lub umiarkowanym*
Nie wszystkie objawy ustąpiły
Podejrzenie ABMK o przebiegu ciężkim*
Jeśli brak całkowitej poprawy po 2-4 tygodniach oznacza to, że konieczne jest włączenie mieszanki AAF2
Stosowanie jednego po drugim preparatu o wysokim stopniu hydrolizy NIE JEST ZALECANE8.
ZDANIEM EKSPERTÓW8:
Stosowanie jednego po drugim preparatu o wysokim stopniu hydrolizy, w przypadku braku 100% ustąpienia objawów po pierwszej zastosowanej mieszance, może:
- zwiększyć ryzyko reakcji anafilaktycznej,
- skutkować zaburzeniami wzrastania,
- wzmagać reakcję immunologiczną organizmu,
- opóźniać proces nabywania tolerancji na uczulający alergen,
- zwiększyć prawdopodobieństwo rozwoju marszu alergicznego,
- w efekcie znacząco przyczyniać się do pogorszenia komfortu życia dziecka i jego rodziny,
- wydłużać proces leczenia.
Niepowodzenie terapii eHf, rozumiane jako brak całkowitego ustąpienia objawów w ciągu 2-4 tygodni, jest objawem alarmowym (czerwoną flagą) i wskazaniem do zastosowania AAF.
POSTĘPOWANIE od urodzenia do 1. r.ż.
Należy wykonywać próby prowokacji zgodnie z zaleceniami. PO KAŻDEJ POZYTYWNEJ próbie prowokacji należy kontynuować stosowanie diety eliminacyjnej.
POSTĘPOWANIE po ukończeniu 1. r.ż.
Należy wykonywać próby prowokacji zgodnie z zaleceniami. PO KAŻDEJ POZYTYWNEJ próbie prowokacji należy kontynuować stosowanie diety eliminacyjnej.
ROŚNIE LICZBA DZIECI, U KTÓRYCH OBJAWY ALERGII UTRZYMUJĄ SIĘ PO 1. URODZINACH. JEŚLI ABMK TRWA, NEOCATE JUNIOR JEST NASTEPNYM PRODUKTEM PO NEOCATE SYNEO.
Czas stosowania mieszanki aminokwasowej w bardzo ciężkich przypadkach może wynosić 24 miesiące8,4 lub dłużej, jeśli dziecko nie nabędzie tolerancji. Mieszankę aminokwasową warto stosować w miejsce mleka krowiego do uzyskania tolerancji białek mleka krowiego.
Po 1. roku życia pacjent z ciężką postacią ABMK, karmiony mieszanką aminokwasową i z brakiem tolerancji na białka mleka krowiego powinien otrzymać mieszankę dostosowaną do wieku i stanu klinicznego. Prawidłowo dobrana mieszanka sprawia, że postępowanie jest bezpieczne i wspiera właściwy rozwój dziecka.9
Dziecku, które ukończyło 1. rok życia, warto podawać mieszankę:
o zwiększonej wartości energetycznej, większej ilości białka, dostosowanej do potrzeb witamin i składników
mineralnych.
100 ml gotowego produktu
Neocate Syneo
Neocate Junior
Wartość energetyczna (kcal)
68
100
Równoważnik białka (g)
1,9
2,8
Wapń (mg)
79,2
90,3
Witamina B12 (μg)
0,19
0,25
Żelazo (mg)
1,02
1,2
Cynk (mg)
0,75
1,1
Jod (mg)
14,3
15,0
Osmolalność (mOsmol/kg H2O)
360
600
NABYCIE TOLERANCJI
Należy wykonywać próby prowokacji zgodnie z zaleceniami. PO NEGATYWNEJ próbie prowokacji
wprowadzenie białek mleka krowiego zgodnie z rekomendacjami
wprowadzenie białek mleka krowiego zgodnie z rekomendacjami
WYSTĘPUJĄCE OBJAWY ABMK wywiad i badanie przedmiotowe
Wskazania do zastosowania
mieszanki aminokwasowej2
1
Anafilaksja
- Mogąca zagrażać życiu reakcja uogólniona lub systemowa3.
- Objawy kliniczne dotyczą najczęściej3:
- skóry, błon śluzowych (pokrzywka, obrzęk warg, języka, gardła),
- układu oddechowego (trudności w oddychaniu, duszność, kaszel),
- układu krążenia (spadek ciśnienia tętniczego, tachykardia, omdlenie).
- U małych dzieci częściej występuje obturacja dróg oddechowych, rzadziej objawy z układu krążenia3.
- Zastosowanie AAF eliminuje możliwość wystąpienia reakcji anafilaktycznej4.
2Objawy, które nie ustąpiły w pełni pozastosowaniu eHf
- Brak poprawy stanu klinicznego pacjenta po 2-4 tyg. stosowania eHf. Jeśli w tym okresie nastąpiła częściowa poprawa, tzn. objawy występują, ale są mniej nasilone lub nawet gdy objawy ustąpiły całkowicie, ale obserwuje się zaburzenia wzrastania, należy zastosować AAF4.
- Brak akceptacji smaku eHf: pacjent odmawia spożycia eHf ze względu na jego smak, a akceptuje AAF4.
3Ciężkie złożone reakcje z przewodu pokarmowego na alergeny
pokarmowe
- Enteropatia indukowana białkami pokarmowymi (FPE)4
- Choroba refluksowa przełyku nieodpowiadająca na leczenie
4 . - Oporne utrzymujące się krwawienie z odbytnicy4.
4Eozynofilowe zapalenie przełyku
- Nacieczenie przez eozynofile błony śluzowej przełyku5.
- U niemowląt i dzieci poniżej 3. roku życia obserwuje się trudności w karmieniu, upośledzony rozwój fizyczny, ulewania i wymioty5.
- W patogenezie choroby występuje często związek z alergią pokarmową i wziewną5.
- W postępowaniu stosowane są diety eliminacyjne5.
- Stosowanie diety elementarnej opartej na aminokwasach wykazało znaczne zmniejszenie dolegliwości i zmian histologicznych5.
5Zespół zapalenia jelit wywołany białkami pokarmowymi**
- Niezależna od IgE alergia pokarmowa. Objawy dotyczą najczęściej najmłodszych niemowląt6.
- Objawy u niemowląt i małych dzieci to najczęściej uporczywe wymioty, w skrajnych przypadkach prowadzące do ciężkiego odwodnienia i wstrząsu hipowolemicznego2.
- Jednym z najczęstszych pokarmów wyzwalających objawy jest mleko krowie6.
- Długoterminowe postępowanie z pacjentami z FPIES obejmuje eliminację pokarmów wyzwalających objawy6.
-
Część ekspertów dopuszcza przy dobrej tolerancji stosowanie hydrolizatów o znacznym stopniu hydrolizy białka.
6Ciężkie AZS
- Intensywny świąd, z nasilonymi, ciężkimi do opanowania zmianami.
- Ciężka postać AZS, z podejrzeniem alergii na wiele pokarmów, zwłaszcza z towarzyszącymi zaburzeniami procesów wzrastania7.
- Ciężka postać AZS z zahamowaniem procesów wzrastania i/lub innymi cechami zaburzeń stanu odżywienia7.
7Alergia złożona wielopokarmowa
- Konieczność eliminacji wielu pokarmów może powodować trudności w zaspokojeniu potrzeb żywieniowych4.
- Istnieje zwiększone ryzyko reakcji alergicznej na preparaty typu eHf4.
8Zaburzenia procesów wzrastania
- Zaleca się stosowanie AAF u wszystkich niemowląt z ABMK, u których zaobserwowano zaburzenia wzrastania4.
- Stosowanie preparatów AAF minimalizuje ryzyko braku efektów po zastosowaniu eHf i dalszej utraty masy ciała4.
POSTAĆ CIĘŻKA
Zastosowanie mieszanki aminokwasowej przez 2-4 tygodnie
Objawy ustąpiły
Potwierdzenie
ABMK o przebiegu ciężkim*
Objawy nie ustąpiły
Wykluczenie
ABMK*
POSTĘPOWANIE od urodzenia do 1. r.ż.
Należy wykonywać próby prowokacji zgodnie z zaleceniami. PO KAŻDEJ POZYTYWNEJ próbie prowokacji należy kontynuować stosowanie diety eliminacyjnej.
DALSZA
DIAGNOSTYKA
POSTĘPOWANIE po ukończeniu 1. r.ż.
Należy wykonywać próby prowokacji zgodnie z zaleceniami. PO KAŻDEJ POZYTYWNEJ próbie prowokacji należy kontynuować stosowanie diety eliminacyjnej.
ROŚNIE LICZBA DZIECI, U KTÓRYCH OBJAWY ALERGII UTRZYMUJĄ SIĘ PO 1. URODZINACH. JEŚLI ABMK TRWA, NEOCATE JUNIOR JEST NASTEPNYM PRODUKTEM PO NEOCATE SYNEO.
Czas stosowania mieszanki aminokwasowej w bardzo ciężkich przypadkach może wynosić 24 miesiące8,9 lub dłużej, jeśli dziecko nie nabędzie tolerancji. Mieszankę aminokwasową należy stosować w miejsce mleka krowiego do uzyskania tolerancji białek mleka krowiego.
Po 1. roku życia pacjent z ciężką postacią ABMK, karmiony mieszanką aminokwasową i braku tolerancji na białka mleka krowiego powinien otrzymać mieszankę dostosowaną do wieku i stanu klinicznego. Prawidłowo dobrana mieszanka sprawia, że postępowania jest bezpieczne i wspiera właściwy rozwój dziecka.10
Dziecku, które ukończyło 1. rok życia, należy podawać mieszankę:
o zwiększonej wartości energetycznej, większej ilości białka, witamin i składników
mineralnych. Przykładowo:
100 ml gotowego produktu
Neocate Syneo
Neocate Junior
Wartość energetyczna (kcal)
68
100
Równoważnik białka (g)
1,9
2,8
Wapń (mg)
79,2
90,3
Witamina B12 (μg)
0,19
0,25
Żelazo (mg)
1,02
1,2
Cynk (mg)
0,75
1,1
Jod (mg)
14,3
15,0
Osmolalność (mOsmol/kg H2O)
360
600
NABYCIE TOLERANCJI
Należy wykonywać próby prowokacji zgodnie z zaleceniami. PO NEGATYWNEJ próbie prowokacji
wprowadzenie białek mleka krowiego zgodnie z rekomendacjami
Materiał do pobrania:
LITERATURA
1. Krogulska A i wsp., Terapia, Nr 3 (398), 2021., 2. Horvath A. i wsp., STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2021, T.18, 342–326., 3. Cudowska B. i wsp., STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2015, T. 12, 518–524., 4. Krogulska A., STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA nr 6, 13;2016., 5. B. Iwańczak, Family Medicine & Primary Care Review 2008, 10, 3:853–860., 6. Ludwig H, Krogulska A., Developmental Period Medicine, 01 Jan 2019, 23(1):67–78., 7. Kulus M. i wsp., STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA. 2019, T. 16, 8. M. Czerwionka-Szaflarska, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA nr 1, T. 15, 2018., 9. Błażowski L., Kurzawa R., STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA 2017, T. 14,704–712.
* W celu potwierdzenia należy przeprowadzić postępowanie diagnostyczne.
**Część ekspertów dopuszcza przy dobrej tolerancji stosowanie hydrolizatów o znacznym stopniu hydrolizy białka.
Bebilon pepti 1 Syneo, Bebilon pepti 2 Syneo to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, do postępowania dietetycznego w przypadku alergii na białka mleka krowiego, do stosowania pod nadzorem lekarza.
Neocate Syneo żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Do postępowania dietetycznego u niemowląt i dzieci w alergii na białka mleka krowiego, złożonej nietolerancji białek pokarmowych i innych schorzeniach, w których wskazana jest dieta elementarna. Do stosowania pod nadzorem lekarza, po rozważeniu wszystkich możliwych sposobów żywienia, w tym karmienia piersią.
Neocate Junior o smaku neutralnym, to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, dopostępowania dietetycznego u dzieci w wieku powyżej 1. roku życia w alergii na białka mleka krowiego, złożonej nietolerancji białek pokarmowych i innych schorzeniach, w których wskazana jest dieta elementarna. Do stosowania pod nadzorem lekarza.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym sposobem żywienia niemowlęcia.
Materiał przeznaczony dla osób posiadających kwalifikacje w dziedzinie medycyny, zywienia lub farmacji.
